بیش فعالی در کودکان


بیش فعالی چیست؟


بیش فعالی یا (ADHD) attention deficit hyperactivity disorder یکی از شایع ترین اختلالات تکاملی عصبی در دوران کودکی است. این بیماری اولین بار در سنین کودکی تشخیص داده می شود و اغلب تا بزرگسالی ادامه دارد. کودکان مبتلا به بیش فعالی ممکن است در کنترل رفتارهای خود و یا در فعالیت بیش از حد دچار مشکل شوند. یکی از بارزترین نشانه های کودکان با اختلالات ADHD اقدام به انجام کارهایی است که منجر به تجربه نتیجه ناخوشایند از طرف کودک و حتی والدین آنها می شود. طبیعی است که کودکان در برهه های زمانی مختلف در تمرکز و رفتار مشکل داشته باشند. با این حال، کودکان بیش فعال با ادامه دار کردن یکسری از نشانه های ADHD را در عادت های روزمره خود بروز می دهند. این علائم زمانی آزار دهنده می شوند که به صورت ادامه دار در منزل، مدرسه، مهمانی ها و مراسمات رسمی توسط کودک دنبال شود و در این صورت حتما اقدامات لازم در جهت کنترل رفتارهای او باید صورت بپذیرد.


نشانه های کودک مبتلا به بیش فعالی


  1. خیال پردازی زیاد
  2. چیزهای زیادی را فراموش میکنند یا از دست میدهند
  3. صحبت کردن زیاد
  4. تکرار اشتباهات سهل انگارانه
  5. پذیرش خطرات غیر ضروری
  6. عدم تحمل در نوبت گیری
  7. مشکل داشتن در کنار آمدن با دیگران


با توجه به شدت بروز این اختلال رفتاری سه نوع مختلف ADHD وجود دارد:


  1. برای فرد دشوار است که یک کار را سازماندهی یا به پایان برساند، به جزئیات توجه کند، یا دستورالعمل ها یا مکالمات را دنبال نماید. فرد به راحتی حواسش پرت می شود یا جزئیات کارهای روزمره را فراموش می کند.
  2. کودک تکان می خورد و زیاد صحبت می کند. نشستن برای مدت طولانی (به عنوان مثال، برای یک وعده غذایی یا هنگام انجام تکالیف) دشوار است. کودکان کوچکتر ممکن است دائماً در حال دویدن باشند. احساس بی قراری می کنند. گرفتن وسایل سایر افراد با زور و صحبت در زمان های نامناسب. برای کودک سخت است که منتظر نوبت خود بماند یا به راهنمایی گوش دهد.
  3. ترکیبی: دو مورد ذکر شده به طور برابر در کودک وجود دارد.


از آنجا که علائم می توانند با گذشت زمان تغییر کنند، ممکن است این تظاهرات نیز با گذشت زمان تغییر کند.


دلالیل بیش فعالی


دانشمندان در حال یافتن علل و عوامل ابتلای فرد به ADHD هستند. علت و عوامل برای ایجاد مشکلات ناشی از ADHD هنوز ناشناخته است، اما تحقیقات اخیر نشان می دهد که عوامل ژنتیک نقش مهمی دارد. مطالعات اخیر در مورد دوقلوهای دارای ADHD این امر را تایید می کنند.

علاوه بر ژنتیک، دانشمندان در حال بررسی سایر علل احتمالی و عوامل خطر از جمله:


  1. آسیب مغزی
  2. قرار گرفتن در معرض محیط (به عنوان مثال، سرب) در دوران بارداری یا در سنین جوانی
  3. مصرف الکل و دخانیات در دوران بارداری
  4. زایمان زودرس
  5. وزن کم هنگام تولد


تحقیقات در مورد دیدگاه های رایج که مصرف بیش از حد قند، تماشای زیاد تلویزیون، عوامل اجتماعی و محیطی مانند فقر یا هرج و مرج خانوادگی باعث ایجاد ADHD می شوند را تایید نمی کنند. البته، بسیاری از موارد، هر یک از این فاکتورها ممکن است علائم را به ویژه در افراد خاص بدتر کند. اما شواهد به اندازه کافی قوی نیستند که بتوانند نتیجه بگیرند که آنها دلایل اصلی ADHD هستند.


تشخیص بیش فعالی


تصمیم گیری در مورد کودک مبتلا به بیش فعالی روندی است که با چندین مرحله آزمایش انجام می شود. هیچ تست واحدی برای تشخیص ADHD وجود ندارد و بسیاری از مشکلات دیگر مانند اضطراب، افسردگی، مشکلات خواب و انواع خاصی از اختلالات یادگیری می توانند علائم مشابهی داشته باشند. یک مرحله از این فرآیند شامل معاینه پزشکی، از جمله آزمایش شنوایی و بینایی، برای رد سایر مشکلات با علائمی مشابه ADHD است. تشخیص ADHD معمولاً شامل یک لیست برای ارزیابی علائم یش فعالی و گرفتن شرح حال کودک از والدین، معلمان و گاهی اوقات کودک می باشد.


درمان بیش فعالی


در بیشتر موارد، بیش فعالی بهتر است با ترکیبی از رفتار درمانی و دارو درمان شود. برای كودكان در سن پیش دبستانی (5-4 سال) مبتلا به ADHD، رفتار درمانی، به ویژه آموزش برای والدین، به عنوان اولین خط درمان قبل از استفاده از دارو توصیه می شود. برنامه های درمانی خوب شامل نظارت دقیق، پیگیری و ایجاد تغییرات روزانه در رفتارهای والدین کلید اصلی درمان این اختلال است.

هنگامی که کودک با اختلال بیش فعالی (ADHD) تشخیص داده می شود، در والدین این کودکان اغلب نگرانی هایی در مورد انتخاب روش های درمانی برای کودکشان ایجاد خواهد شد. گزینه های درمانی زیادی برای کنترل این اختلال در کودکان وجود دارد.


انواع درمان ADHD شامل این موارد است:


  1. رفتار درمانی، از جمله آموزش برای والدین
  2. داروها


برای کودکان مبتلا به ADHD کمتر از 6 سال آموزش به والدین این کودکان اولین قدم در رابطه با اقدامات درمانی آنها می باشد. اما در کودکان بالای 6 سال دارو درمانی در کنار رفتار درمانی می تواند نتیجه مطلوب تری به همراه داشته باشد. اما یکی از نکات مهم کنترل ADHD نحوه برخورد با کودک در محیط مدرسه می باشد. جزئیات رفتار با کودک توسط مسئولین مدرسه یک فاکتور مهم در درمان کودکان با اختلال بیش فعالی به حساب می آید. زیر نظر گرفتن رفتارهای کودک توسط مسئولین مدرسه و برنامه ریزی برای کنترل و تغییر رفتار کودک به شدت در بهبود این اختلال کمک کننده هستند.


مدیریت بیش فعالی


سالم بودن روح و جسم برای همه کودکان مهم است و به ویژه برای کودکان مبتلا به ADHD. علاوه بر رفتار درمانی و دارو درمانی، داشتن یک سبک زندگی سالم می تواند به کودک برای مقابله با علائم ADHD کمک کند. در اینجا برخی از رفتارهای سالم وجود دارد که می تواند به شما کمک کند را نام برده ایم:


  1. ایجاد عادات غذایی سالم مانند خوردن مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار و انتخاب منابع پروتئین بدون چربی
  2. شرکت در فعالیتهای بدنی روزانه بر اساس سن
  3. محدود کردن میزان زمان صفحه نمایش روزانه از تلویزیون، کامپیوتر، تلفن و سایر وسایل الکترونیکی
  4. دریافت مقدار خواب توصیه شده در شب بر اساس سن


منبع: وب سایت CDC